Z czego składa się konstrukcja dachu? 8 elementów, które warto znać

Dach jest jednym z najważniejszych i najbardziej skomplikowanych elementów, z których składa się budynek. Wybór odpowiedniej konstrukcji dachu wpływa na jego stabilność, bezpieczeństwo domowników, odporność na warunki atmosferyczne, a także na wygląd budynku. Dlatego też zwróć uwagę, z jakich elementów składa się konstrukcja dachu.

Z jakich elementów składa się konstrukcja dachu?

Dach składa się z następujących elementów:

• Krokiew
• Kalenica
• Jętka
• Murłata
• Łata dachowa
• Płatew
• Wiatrownica
• Izolacja przeciwwilgociowa

​Spis treści:

• Elementy dachu – z czego składa się konstrukcja dachu?
• Więźba dachowa krokwiowa – charakterystyka, zalety i wady
• Więźba dachowa krokwiowo-jętkowa – czym jest i jakie zalety gwarantuje?
• Podsumowanie – Z jakich elementów składa się konstrukcja dachu?

Elementy dachu – z czego składa się konstrukcja dachu?

Więźba dachowa, czyli drewniany szkielet dachu, składa się z wielu różnych elementów, a każdy z nich pełni inne, ważne funkcje, które ostatecznie wpływają na stabilność i wytrzymałość konstrukcji.

Zwróćmy uwagę na dwa rodzaje więźby dachowej – krokwiową i krokwiowo-jętkową, a także na części, z których się składają.

Krokiew

Krokiew to jeden z podstawowych elementów konstrukcji dachu, który pełni bardzo ważną funkcję – stabilizuje konstrukcję dachu. W dużym uproszczeniu to pochyła belka o prostokątnym przekroju, która opiera się na murłacie. Ze względu na to, że to główne belki nośne, sprawiają, że ciężar pokrycia dachu zostaje przeniesiony na niższe części konstrukcji budynku.

Jedną z najważniejszych decyzji jest wybranie odpowiedniego wymiaru krokwi.

Krokwie wykorzystywane są w różnego rodzaju więźbach dachowych – np. Jętkowej.

Kalenica

Kalenica to najwyższa pozioma krawędź dachu, gdzie przecinają się dwie połacie dachowe. Często spotykana jest też pod innymi nazwami np. kipa czy linia szczytowa. Najprościej można powiedzieć, że główna kalenica to punkt znajdujący się na przecięciu górnych połaci.

Jakość kalenicy wpływa na trwałość dachu, jego stabilność, ale też szczelność i odpowiednią cyrkulację powietrza pod pokryciem dachowym – dlatego tak ważne jest stworzenie otworów wentylacyjnych w kalenicy.

Jętka

Z jakich elementów składa się konstrukcja dachu? Na pewno warto wspomnieć o jętce. Jest to pozioma belka, która znajduje się w górnej części wiązara jętkowego. Jednym z jej najważniejszych zadań jest podpieranie krokwi. Poza tym pełni funkcję usztywniającą wiązary. Ważną wskazówką jest dopilnowanie, aby długość jętki nie przekraczała 3,5 m.

Jętka wzmacnia konstrukcję dachową, umożliwiając budowę bardziej wytrzymałych dachów.

Murłata

Kolejnym elementem dachu jest murłata, czyli belka, która pełni niezwykle ważne zadanie, bo łączy konstrukcję dachu ze ścianami budynku. Warto wspomnieć, że murłatę można również spotkać pod nazwą płatew stropowa.

Murłata układana jest równolegle na murze domu czy innego budynku, umożliwiając przenoszenie obciążenia więźby dachowej na ściany.

Kolejną ważną informacją na temat tego elementu konstrukcji dachu jest to, że jego przekrój przeważnie ma kwadratowy kształt np. o wymiarach 15×15 cm.

Łata dachowa

To, co warto wiedzieć o łacie dachowej, to fakt, że jest drewnianą listwą, która zazwyczaj wykorzystywana jest do układania pokrycia dachowego. To podstawowy element konstrukcji drewnianych dachów.

Jeśli chodzi o ich budowę, to łata dachowa może mieć zarówno przekrój prostokątny np. 32×50 mm, jak i kwadratowy np. 90×90 mm.

W niektórych przypadkach stosuje się również kontrłaty, które układane są prostopadle do łat dachowych.

Płatew

Czym charakteryzuje się płatew? Ta pozioma belka montowana jest w taki sposób, aby znajdowała się równolegle do kalenicy. Warto zdawać sobie sprawę z tego, że w przypadku konstrukcji dachów płatwiowych płatew ma również za zadanie podpieranie krokwi lub wykorzystywana jest do deskowania pod pokrycie dachowe.

Wiatrownica

Elementy dachu mają za zadanie zwiększyć trwałość i stabilność dachu. Jednym z ważnych składowych konstrukcjiest wiatrownica, nazywana jest też obróbką szczytową. Głównym zadaniem wiatrownicy jak wskazuje na to nazwa, jest ochrona przeciw negatywnymi skutkami, jakie może powodować wiatr. Zamontowanie tego elementu zmniejsza ryzyko zerwania dachu w wyniku silnego wiatru.

Jak wygląda wiatrownica? Najczęściej stosowane są wiatrownice blaszane, które stanowią odpowiednie zabezpieczenie połaci dachowej przed wpływem czynników atmosferycznych. Istnieją jeszcze wiatrownice drewniane, ale w dzisiejszych czasach są one bardzo rzadko używane.

Izolacja przeciwwilgociowa

Popularnym wyborem jest także izolacja przeciwwilgociowa. Tego typu elementy dachu dodatkowo zabezpieczają dach, w tym przypadku przeciw wilgoci i deszczem. Warto zwrócić uwagę na jej lokalizację – powinna znajdować się pomiędzy murłatą a ścianą. Dzięki temu skutecznie zabezpiecza drewno przed wodą.

Kluczowe jest to, aby belka została zamontowana za pomocą specjalnych stalowych kotew prosto do muru lub ewentualnie do wieńca. Jeszcze jedną istotną wskazówką jest to, aby kotwy nie zostały umieszczone bezpośrednio pod krokwią.

W celu skutecznego zabezpieczania dachu i całego budynku przed wilgocią ważne jest również ocieplenie murłaty. W ten sposób unikniemy powstania mostka termicznego, który sprawi, że temperatura w domu może stać się nieprzyjemnie niska.

Polecane: Ile kosztuje blachodachówka? Cena za m2

Więźba dachowa krokwiowa – charakterystyka, zalety i wady

Na początek zwróćmy uwagę na najprostszą konstrukcję dachową, czyli na więźbę krokwiową. To konstrukcja, która łączy ze sobą w kalenicy krokwie oparte na murłacie. Istnieje możliwość zastosowania tej metody, ale tylko wtedy, gdy rozpiętość ścian zewnętrznych jest mniejsza niż 6,0 m.

Składa się z takich elementów jak krokwie, kalenica, belka ściągowa lub murłat.

Zalety więźby dachowej krokwiowej

• Prostota konstrukcji – łatwa i szybka w projektowaniu, wykonaniu i montażu.
• Ekonomiczne rozwiązanie – duży wpływ na cenę ma m.in. mniejsze zużycie materiału i mniejsza liczba elementów w porównaniu do bardziej złożonych konstrukcji dachowych.
• Lekkość – mniejsza masa konstrukcji, co zmniejsza obciążenie ścian nośnych budynku.
• Stromy dach – to może być zaleta, gdyż dzięki temu, że dach jest dość stromy, znacznie łatwiejsze i skuteczniejsze staje się odprowadzanie wody opadowej.
• Uniwersalność – kolejną istotną zaletą jest również jego wyjątkowa uniwersalność, co sprawia, że możliwe staje wykorzystanie właściwie dowolnego pokrycia dachowego np. dachówki, gontu czy blachy.

Wady więźby dachowej krokwiowej

• Ograniczona rozpiętość ścian – nie jest odpowiednia dla bardzo dużych dachów, maksymalna rozpiętość ścian zewnętrznych to ok. 6 metrów.
• Ograniczone nachylenie połaci dachowej – nachylenie połaci powinno mieścić się w przypadku więźby krokwiowej w przedziale 40-60 st.
• Mniejsza sztywność – w porównaniu do bardziej skomplikowanych konstrukcji dachowych, takich jak więźby krokwiowo-jętkowe czy płatwiowo-kleszczowe.

Polecane: Czy blacha trapezowa dobrze sprawdzi się jako pokrycie dachowe tradycyjnego domu?

Więźba dachowa krokwiowo-jętkowa – czym jest i jakie zalety gwarantuje?

Więźba dachowa krokwiowo-jętkowa, zwana też dachem jętkowym, to popularny rodzaj konstrukcji dachowej. Najczęściej wykorzystywana podczas budowy dachu domów jednorodzinnych i budynków o średniej wielkości.

Różni się od standardowego dachu krokwiowego tym, że został jeszcze wyposażony w jętkę. To bardzo ważne, gdyż głównym zadaniem jętki w takim przypadku jest połączenie oraz usztywnienie krokwi Konstrukcja zyskuje dzięki temu jeszcze większą stabilność.

Zalety więźby dachowej krokwiowo-jętkowej

• Łatwa w budowie – jest łatwa w wykonaniu i montażu, przekrój składa się z dwóch trójkątów.
• Wytrzymałość – jętki zwiększają nośność i sztywność konstrukcji, co jest korzystne przy większych dachach.
• Stosunkowo niskie koszty – tak samo, jak więźba dachowa krokwiowa, tak i ten rodzaj dachu nie generuje wysokich kosztów.
• Większa liczba możliwości – jeśli mielibyśmy porównać oba rodzaje więźb, to zdecydowanie więźba krokwiowo-jętkowa oferuje znacznie więcej możliwości, gdyż nie wiąże się z nią tak wiele ograniczeń. Dla przykładu można zastosować ją, nawet gdy rozpiętość ścian waha się w przedziale od 5 do 12 metrów. Dopuszczalny kąt nachylenia powinien mieścić się w przedziale 25-67 st. Brak ograniczeń sprawia również, że możliwe staje się zastosowanie różnego rodzaju materiałów do pokrycia dachowego.

Podsumowanie – Z jakich elementów składa się konstrukcja dachu?

Teraz już wiesz, jakie są najważniejsze elementy dachu. Kluczowe zadanie polega oczywiście na wybraniu najważniejszego rodzaju więźby dachowej. Dużą popularnością cieszy się więźba krokwiowo-jętkowa lub krokwiowa, ale wybór zależy oczywiście od indywidualnych cech danego budynki i dachu.